Właściwy sposób odżywiania jest jednym z kluczowych czynników mających wpływ na utrzymanie zdrowie, dobrego samopoczucia, ale także na ryzyko zapadalności na choroby cywilizacyjne, takie jak cukrzyca typu 2, choroby układu krążenia, czy nowotwory. Celem odpowiedniego żywienia jest dostarczenie wszystkich składników pokarmowych, takich jak białko, tłuszcze, węglowodany, witaminy oraz składniki mineralne, które biorąc udział w procesach metabolicznych, dostarczając energii są niezbędne do życia i wykonywania codziennych obowiązków. Obecnie obserwuje się wiele niepokojących danych informujących, iż coraz więcej osób w wieku nastoletnim i dorosłym ma złą relację z jedzeniem.
Problem jest poważny i należy reagować na niego najszybciej jak to możliwe, gdyż konsekwencje wiążą się nie tylko z pogorszonym stanem zdrowia (a nawet zagrożeniem życia), ale również z pogorszonym stanem psychicznym.
Najczęstsze zaburzenia odżywiania – na czym polegają?
Do najczęstszych zaburzeń odżywiania należą anoreksja, bulimia oraz ortoreksja. Wszystkie te zaburzenia choć odmienne, mają jeden wspólny mianownik – zaburzona relacja z jedzeniem, niechęć i strach. Anoreksja do niedawna była uważana za jednostkę chorobową na którą głównie zapadają nastolatki. Obecnie powszechnie stwierdzana jest także u dorosłych, głównie u płci żeńskiej. Osoba chorująca na anoreksję stopniowo rezygnuje z jedzenia. Początkowo organizm jest w stanie poradzić sobie z niską podażą pożywienia, ponieważ ma rezerwy tłuszczu, które zaczyna wykorzystywać. Cechą charakterystyczną dla osób zmagających się z anoreksją jest unikanie spożywania posiłków w towarzystwie, oszukiwanie, że posiłek został spożyty, wyrzucanie jedzenia do kosza. Jednocześnie osoba chorująca patrząc w lustro nie zauważa, że jej masa ciała jest zbyt niska. Powodem najczęściej jest niska samoocena, niedowartościowanie, brak miłości od rodziców w dzieciństwie, czy problemy w szkole, pracy.
Nieco innym zaburzeniem odżywiania jest bulimia. Osoby cierpiące na tę chorobę prowokują wymioty po spożyciu posiłków. Towarzyszą temu niekontrolowane napady głodu, jedzenie w bardzo szybkim tempie, które często kończy się zaburzeniem równowagi w pracy przewodu pokarmowego. Zazwyczaj wymuszanie wymiotów spowodowane jest chęcią szybkiej utraty masy ciała, ale także nieradzenie sobie z własnymi emocjami, poszukiwanie sposobu odreagowania i zmniejszenia stresu. Charakterystycznym opisem bulimii jest uczucie “wilczego głodu”. Konsekwencje mogą być poważne, między innymi problemy z trawieniem, zachwiana praca przełyku, problemy z uzębieniem.
Ortoreksja jeszcze kilka lat temu nie była częstym zjawiskiem. Jednak w dobie Internetu, dążenia do prowadzenia zdrowego trybu życia, promowania go przez osoby popularne oraz lęk przed chorobami, liczba przypadków cierpiących na ortoreksję dramatycznie się zwiększa. Co ciekawe, często studenci kierunków dietetycznych cierpią na ortoreksję. Ortoreksja to zaburzenie, w którym wszystkie spożywane posiłki muszą składać się z naturalnych, zdrowych produktów spożywczych. Wszelkiego rodzaju przetworzone jedzenie, typu fast-food, słodycze, słone przekąski jest eliminowane. Jednak problem zaczyna się, kiedy powszechnie sprzedawana żywność, w tym jaja, mięso, produkty mleczne, zbożowe są odrzucane przez osobę z ortoreksją. Niepokojącym objawem jest ciągłe mówienie o zdrowym odżywianiu, układanie jadłospisów, dokładne studiowanie każdej etykiety produkty, organizowanie całego dnia, gdzie na pierwszym miejscu stawiane są posiłki i ich skład.
Najczęstsze zaburzenia odżywiania – gdzie szukać pomocy?
Pomocy należy szukać u specjalistów, którzy mają doświadczenie w pracy z ludźmi zmagającymi się z zaburzeniami odżywiania. Wizyta u psychologa lub wykwalifikowanego psychoterapeuty to jedyny sposób na zrozumienie swoich emocji, odszukanie przyczyny problemów z jedzeniem oraz na rozpoczęcie zmian prowadzących do ich rozwiązania. W niektórych przypadkach wymagana jest pomoc psychiatry, a nawet pobyt w szpitalu psychiatrycznym.
Zaburzenia odżywiania przez wiele osób nie są traktowane poważnie, jednak mogą one zagrażać życiu i powodować obniżenie jakości życia nie tylko osoby chorującej, ale także jej najbliższych.
IBA